سرطان گوش
سرطان گوش زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در گوش شروع به رشد و تقسیم کنترل‌نشده می‌کنند. بیشتر این سرطان‌ها در پوست گوش خارجی آغاز می‌شوند. سرطان‌هایی که در داخل گوش، یعنی گوش میانی و داخلی، ایجاد می‌شوند، بسیار نادر هستند.
بخش‌های مختلف گوش
گوش انسان از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
دکتر احسان کرباسی، متخصص درمان سرطان.
برای مشاوره و رزرو نوبت همین حالا با شماره 02188627420تماس بگیرید.
- گوش خارجی
- گوش میانی
- گوش داخلی
استخوان گیجگاهی نیز بخش مهم دیگری از گوش است که گوش را احاطه کرده و از آن محافظت می‌کند.
گوش خارجی
گوش خارجی قسمتی از گوش است که ما می‌توانیم آن را ببینیم. این بخش از بقیه قسمت‌های گوش محافظت می‌کند و به ما در جمع‌آوری صدا کمک می‌کند.
گوش خارجی سه بخش دارد:
- لاله گوش (pinna)
- کانال گوش (meatus)
- پرده گوش (tympanic membrane)
پرده گوش هنگامی که صدایی ایجاد می‌شود، ارتعاش می‌کند.
کانال گوش
کانال گوش مسیری است که از گوش خارجی به گوش میانی می‌رسد. به آن میاتوس (meatus) نیز گفته می‌شود. اگرچه بخشی از گوش خارجی است، اما مراحل، علائم و درمان سرطان کانال گوش با سایر سرطان‌های گوش خارجی متفاوت است.
گوش میانی
گوش میانی یک حفره کوچک است که شامل سه استخوان کوچک است: چکشی (malleus)، سندانی (incus) و رکابی (stapes). این استخوان‌ها ارتعاشات را از پرده گوش به گوش داخلی منتقل می‌کنند.
گوش داخلی
گوش داخلی با مایع پر شده است. همچنین شامل یک لوله مارپیچی کوچک به نام حلزون گوش (cochlea) است. حلزون گوش دارای تعداد زیادی عصب کوچک شبیه به مو است. این بخش ارتعاشات را از گوش میانی به تکانه‌های عصبی تبدیل می‌کند که سپس به مغز منتقل می‌شوند.
گوش داخلی همچنین دارای تعدادی حفره پر از مایع است که به ما در حفظ تعادل کمک می‌کنند.
استخوان گیجگاهی
استخوانی که گوش را احاطه کرده است، استخوان گیجگاهی (temporal bone) نامیده می‌شود. کانال گوش، گوش میانی و گوش داخلی همگی در داخل استخوان گیجگاهی قرار دارند. استخوان گیجگاهی بخشی از جمجمه در بالای گوش است.
بخشی از استخوان گیجگاهی، استخوان ماستوئید (mastoid bone) نام دارد. این همان قسمت برجسته‌ای است که می‌توانید پشت گوش خود احساس کنید. قسمت بیرونی استخوان ماستوئید یک استخوان سخت و جامد است، اما داخل آن استخوانی به شکل لانه زنبوری است.
داخل حفره‌های کوچک آن هوا وجود دارد. آن‌ها همچنین حاوی گوش داخلی و اعصابی هستند که حرکت صورت و زبان را کنترل می‌کنند.
تصاویر سرطان گوش
علل سرطان گوش
علت اصلی سرطان گوش تا حد زیادی ناشناخته است.
سرطان لاله گوش
از آنجایی که بیشتر سرطان‌های گوش در پوست لاله گوش شروع می‌شوند، عوامل خطر مشابه سرطان پوست هستند:
- پوست روشن: افرادی که پوست روشن‌تری دارند، به دلیل کمتر بودن ملانین (رنگدانه محافظ پوست) در برابر اشعه‌های مضر خورشید آسیب‌پذیرتر هستند.
- قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید فرابنفش: تابش مستقیم و بدون محافظت خورشید، به ویژه بدون استفاده از کرم ضدآفتاب، می‌تواند به سلول‌های پوستی آسیب برساند و خطر سرطان را افزایش دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که به دلیل بیماری یا مصرف داروهای خاص، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست و به تبع آن سرطان لاله گوش هستند.
- بالا رفتن سن: برخی از انواع سرطان گوش، به ویژه کارسینوم سلول سنگفرشی، در افراد مسن‌تر شایع‌تر است.
عوامل خطر برای سرطان لاله گوش عبارتند از:
- داشتن پوست روشن
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید فرابنفش
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف
سرطان گوش میانی
افرادی که سابقه عفونت‌های مکرر گوش در مدت طولانی را دارند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان در گوش میانی هستند. پزشکان هنوز به طور دقیق علت این امر را نمی‌دانند.
سرطان گوش میانی نادرتر است، اما برخی عوامل خطر مرتبط با آن شناسایی شده‌اند:
عفونت‌های مکرر و مزمن گوش: افرادی که برای مدت طولانی (بیش از ۱۰ سال) دچار عفونت‌های گوش مزمن و عودکننده بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان گوش میانی قرار می‌گیرند. تصور می‌شود التهاب طولانی‌مدت ناشی از این عفونت‌ها، ممکن است به تغییرات سلولی منجر شود.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): برخی تحقیقات نشان می‌دهند که عفونت با ویروس HPV ممکن است در بروز برخی از سرطان‌های گوش میانی نقش داشته باشد، هرچند نیاز به پژوهش‌های بیشتر در این زمینه است.
سرطان استخوان گیجگاهی و گوش داخلی
سرطان استخوان گیجگاهی نادر است. علل احتمالی آن می‌تواند گسترش سرطان از لاله گوش باشد. همچنین، سرطان از غده پاروتید یا غدد لنفاوی اطراف گوش می‌تواند به استخوان گیجگاهی گسترش یابد. سرطان در استخوان گیجگاهی و گوش داخلی بسیار نادر است و علل آن‌ها هنوز به طور کامل مشخص نشده است. اما برخی موارد مرتبط عبارتند از:
- گسترش سرطان از مناطق مجاور: سرطان‌هایی که از لاله گوش، غده پاروتید یا غدد لنفاوی اطراف گوش شروع شده‌اند، ممکن است به استخوان گیجگاهی گسترش یابند.
- رادیوتراپی (پرتودرمانی) قبلی به سر و گردن: در برخی موارد نادر، پرتودرمانی به ناحیه سر و گردن برای درمان سایر سرطان‌ها، می‌تواند خطر بروز سرطان در گوش را در آینده افزایش دهد.
- عوامل ژنتیکی و بیماری‌های خاص: برخی تغییرات ژنتیکی یا بیماری‌های ارثی نادر مانند نوروفیبروماتوز نوع ۲ (NF2) نیز ممکن است خطر تومورهای گوش داخلی را افزایش دهند.
- سرطان گوش داخلی نیز نادر است و علل آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
سایر عوامل خطر سرطان گوش
برخی پزشکان معتقدند که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ممکن است مسئول برخی از سرطان‌های گوش میانی باشد.
یکی دیگر از عوامل خطر احتمالی، توسعه سرطان در گوش پس از رادیوتراپی به سر و گردن است. نیاز به تحقیقات بیشتری در مورد هر دو این عوامل خطر وجود دارد تا اطلاعات بیشتری به پزشکان ارائه شود.
علائم سرطان گوش
علائم سرطان گوش به محل تومور در داخل گوش بستگی دارد.
لاله گوش
علامت اصلی، لک یا زخمی در لاله گوش است که بهبود نمی‌یابد. بیشتر سرطان‌های سلول سنگفرشی، توده‌های صورتی هستند که سطحی سخت و پوسته‌دار دارند. آن‌ها اغلب به راحتی خونریزی می‌کنند و زخم می‌شوند.
شما باید هرگونه تغییر در زخم یا خال، مانند بزرگ شدن، خارش یا خونریزی خال، را به پزشک خود اطلاع دهید.
کانال گوش
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد گوش
- ترشح از گوش
- کاهش شنوایی
- توده‌ای در کانال گوش
- ضعف در صورت شما (فلج شدن یک طرف صورت)
- خونریزی از گوش
گوش میانی
شایع‌ترین علامت، ترشح از گوش است که ممکن است آغشته به خون باشد. سایر علائم عبارتند از:
- کاهش شنوایی
- گوش‌درد
- ناتوانی در حرکت دادن صورت در سمت گوش آسیب‌دیده
گوش داخلی
علائم شامل موارد زیر است:
- درد
- سردرد
- کاهش شنوایی
- وزوز گوش (صداهایی مانند زنگ زدن که در گوش شنیده می‌شود)
- سرگیجه
برخی از افراد مبتلا به سرطان گوش ممکن است غدد لنفاوی متورم در گردن خود نیز داشته باشند.
آزمایش‌ها برای تشخیص سرطان گوش
بیوپسی (نمونه‌برداری)
تنها راه تأیید تشخیص سرطان، برداشتن مقدار کمی بافت (بیوپسی) از ناحیه غیرطبیعی گوش است. سپس یک پزشک متخصص (پاتولوژیست) آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. قبل از انجام بیوپسی، معمولاً از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه استفاده می‌شود تا دردی احساس نکنید. انجام بیوپسی از گوش میانی می‌تواند دشوار باشد، بنابراین در این شرایط ممکن است از بی‌حسی عمومی استفاده شود.
پزشکان از گوش داخلی بیوپسی نمی‌گیرند. این به دلیل دشواری زیاد دسترسی به آن بدون ایجاد مشکل برای ساختارهای اطراف است.
اسکن‌ها
اگر بیوپسی نشان دهد که شما سرطان دارید، ممکن است اسکن MRI یا CT انجام دهید. اسکن نشان می‌دهد که سرطان در کجا قرار دارد و چقدر بزرگ است. این به پزشک شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد که به چه درمانی نیاز دارید.
گاهی اوقات ممکن است قبل از بیوپسی اسکن انجام دهید. این ممکن است به این دلیل باشد که انجام بیوپسی امکان‌پذیر نیست؛ برای مثال، سرطان در محلی دشوار برای نمونه‌برداری قرار دارد.
ممکن است اسکن PET-CT برای بررسی گسترش سرطان به سایر نقاط بدن انجام دهید.
تست شنوایی
پزشک شما ممکن است پیشنهاد کند قبل از شروع درمان، تست شنوایی انجام دهید. این برای بررسی میزان شنوایی شما در گوشی است که تحت درمان قرار نمی‌گیرد. ممکن است گاهی اوقات شنوایی خود را در گوش تحت درمان از دست بدهید. بنابراین، اگر شنوایی شما در گوش دیگر خیلی خوب نیست، ممکن است به سمعک نیاز داشته باشید.
انواع سرطان گوش
شایع‌ترین نوع سرطان گوش، سرطان سلول سنگفرشی (squamous cell cancer) است. سایر انواع سرطان کانال گوش، گوش میانی یا داخلی عبارتند از:
- سرطان سلول بازال (basal cell cancer)
- ملانوما (melanoma)
- آدنوئید سیستیک (adenoid cystic)
- آدنوکارسینوما (adenocarcinoma)
درمان سرطان گوش
درمان‌ها شامل جراحی و رادیوتراپی (پرتودرمانی) هستند. گاهی اوقات شیمی‌درمانی نیز در کنار رادیوتراپی تجویز می‌شود، معمولاً زمانی که جراحی قابل انجام نیست.
درمان سرطان گوش معمولاً شامل یک یا ترکیبی از روش‌های زیر است:
۱. جراحی:
جراحی یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان سرطان گوش، به خصوص برای سرطان‌های گوش خارجی و کانال گوش است. هدف از جراحی، برداشتن کامل تومور و حفظ هرچه بیشتر بافت سالم است. بسته به وسعت و محل سرطان، انواع مختلفی از جراحی ممکن است انجام شود:
برداشتن تومورهای کوچک: برای سرطان‌های محدود به لاله گوش یا کانال گوش، ممکن است بافت سرطانی با جراحی کوچکی برداشته شود.
ماستوئیدکتومی (Mastoidectomy): اگر سرطان به استخوان ماستوئید (پشت گوش) گسترش یافته باشد، این جراحی برای برداشتن بخش‌های آلوده استخوان انجام می‌شود.
تمپورالکتومی (Temporal Bone Resection): در موارد پیشرفته‌تر که سرطان به استخوان گیجگاهی گسترش یافته، ممکن است بخشی یا تمام این استخوان برداشته شود. این جراحی پیچیده‌تر است و ممکن است بر شنوایی و عصب صورت تأثیر بگذارد.
۲. رادیوتراپی (پرتودرمانی):
در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس یا پروتون) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش می‌تواند:
به عنوان درمان اصلی برای سرطان‌های کوچک یا در صورتی که جراحی امکان‌پذیر نباشد، استفاده شود.
بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده و کاهش خطر عود (پرتودرمانی کمکی) به کار رود.
برای کنترل سرطان پیشرفته و کاهش علائم (پرتودرمانی تسکینی) استفاده شود.
۳. شیمی‌درمانی (Chemotherapy):
شیمی‌درمانی از داروهای قوی برای کشتن سلول‌های سرطانی در سراسر بدن استفاده می‌کند. شیمی‌درمانی معمولاً به تنهایی برای سرطان گوش استفاده نمی‌شود، اما ممکن است در ترکیب با پرتودرمانی (شیمی‌درمانی همزمان) برای افزایش اثربخشی درمان، به ویژه در موارد پیشرفته یا زمانی که جراحی به تنهایی کافی نیست، تجویز شود.
۴. درمان هدفمند (Targeted Therapy):
درمان هدفمند بر روی ویژگی‌های خاص سلول‌های سرطانی تمرکز می‌کنند که برای رشد و بقای آن‌ها ضروری است. با هدف قرار دادن این ویژگی‌ها، می‌توانند رشد سرطان را متوقف کرده یا آن را کند کنند، در حالی که آسیب کمتری به سلول‌های سالم وارد می‌شود. استفاده از این درمان‌ها برای سرطان گوش در حال تحقیق و بررسی است و ممکن است برای انواع خاصی از سرطان گوش در آینده یا در کارآزمایی‌های بالینی در دسترس باشد.
۵. ایمنی‌درمانی (Immunotherapy):
ایمنی‌درمانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا بتواند سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و به آن‌ها حمله کند. این روش برای برخی از سرطان‌های پیشرفته که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و تحقیقات در مورد کاربرد آن در سرطان گوش ادامه دارد.
طول عمر بیماران سرطان گوش
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان گوش به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان یک پاسخ واحد برای همه ارائه داد. مهم‌ترین این عوامل شامل محل دقیق سرطان در گوش (گوش خارجی، میانی یا داخلی)، مرحله بیماری در زمان تشخیص، نوع سلول‌های سرطانی و پاسخ بیمار به درمان است. به طور کلی، سرطان‌هایی که در گوش خارجی (مانند لاله گوش) ایجاد می‌شوند و معمولاً در مراحل اولیه قابل مشاهده و تشخیص هستند، پیش‌آگهی بسیار بهتری دارند و نرخ بقای ۵ ساله در آن‌ها می‌تواند بسیار بالا باشد.
اما سرطان‌هایی که در گوش میانی یا داخلی بروز می‌کنند، به دلیل نادر بودن، دشواری دسترسی و تشخیص دیرهنگام، ممکن است پیش‌آگهی چالش‌برانگیزتری داشته باشند. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع از اهمیت حیاتی برخوردار است و می‌تواند شانس بقا و کیفیت زندگی بیماران را به طور چشمگیری افزایش دهد. بنابراین، هرگونه علامت غیرعادی یا مداوم در گوش باید بلافاصله توسط پزشک متخصص بررسی شود.
منبع: www.cancerresearchuk.org/about-cancer/head-neck-cancer/cancer-of-the-ear/what-is-cancer-of-the-ear
سوالات متداول
سرطان گوش یک نوع نادر از سرطان است که می‌تواند در بخش بیرونی گوش (لاله گوش)، کانال شنوایی یا گوش میانی و داخلی ایجاد شود.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید (برای لاله گوش)، عفونت‌های مزمن گوش، و گاهی اوقات سابقه سرطان پوست یا عوامل ژنتیکی می‌توانند از عوامل خطر باشند.
علائم می‌تواند شامل درد گوش، ترشح مداوم، کاهش شنوایی، وجود توده یا زخم در یا اطراف گوش، و خونریزی باشد.
پزشک ممکن است از معاینه فیزیکی، نمونه‌برداری (بیوپسی)، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی برای تشخیص نوع و محل سرطان استفاده کند.
در مراحل اولیه، سرطان گوش اغلب با جراحی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این دو قابل درمان است. موفقیت درمان به محل و مرحله سرطان بستگی دارد.
بله، مانند بسیاری از سرطان‌ها، ممکن است عود کند. پیگیری منظم با پزشک و بررسی‌های دوره‌ای ضروری است.
بله، به‌ویژه اگر سرطان در گوش میانی یا داخلی باشد یا درمان شامل جراحی گسترده باشد، ممکن است کاهش دائمی شنوایی رخ دهد.
خیر، سرطان گوش مانند سایر انواع سرطان، قابل انتقال از فردی به فرد دیگر نیست.
اجتناب از نور شدید خورشید بدون محافظ، درمان مناسب عفونت‌های مزمن گوش، و معاینه منظم توسط پزشک می‌تواند به پیشگیری یا تشخیص زودهنگام کمک کند.
