- سرطان نازوفارنکس
- سرطان نازوفارنکس چیست؟
- نازوفارنکس کجاست
- انواع سرطان نازوفارنکس
- علائم سرطان نازوفارنکس
- عکس نازوفارنکس
- تشخیص و مراحل سرطان نازوفارنکس
- آیا سرطان نازوفارنکس قابل درمان است
- درمان سرطان نازوفارنکس
- آیا سرطان نازوفارنکس شایع است؟
- آیا ویروس EBV باعث سرطان نازوفارنکس میشود؟
- شایعترین علامت سرطان نازوفارنکس چیست؟
- نتیجه گیری
- سوالات متداول
سرطان نازوفارنکس
سرطان نازوفارنکس (NPC) یک نوع نادر از سرطان است که در ناحیه نازوفارنکس، بافتی که پشت بینی را به پشت دهان متصل میکند، شروع میشود. شایعترین علامت آن یک توده بدون درد در پشت گردن است. این بیماری همچنین میتواند بر گوشها تأثیر گذاشته و باعث کاهش شنوایی یا عفونتهای مزمن گوش شود. درمان خاص این سرطان به مرحله بیماری بستگی دارد.
سرطان نازوفارنکس چیست؟
سرطان نازوفارنکس، که به آن کارسینوم نازوفارنکس نیز گفته میشود، یک نوع نادر از سرطان سر و گردن است. این سرطان بافت ناحیهای به نام نازوفارنکس را که درست بالای سقف دهان و در پایه جمجمه قرار دارد، درگیر میکند. هوا از طریق بینی، نازوفارنکس و گلو به ریهها میرسد.
دکتر احسان کرباسی، متخصص درمان سرطان.
برای مشاوره و رزرو نوبت همین حالا با شماره 02188627420تماس بگیرید.
این سرطان زمانی شروع میشود که سلولهای غیرطبیعی در نازوفارنکس به طور کنترلنشدهای رشد کرده و تومورهای سرطانی تشکیل میدهند. این تومورها میتوانند به غدد لنفاوی، کبد، ریهها و استخوانها گسترش یابند.
نازوفارنکس کجاست
نازوفارنکس (Nasopharynx) بخش بالایی گلو (حلق) است که در پشت بینی و بالای سقف دهان قرار دارد. این ناحیه به عنوان یک مسیر هوایی عمل میکند و بینی را به بقیه سیستم تنفسی متصل میسازد. در این قسمت از گلو، آدنوئیدها (لوزههای سوم) و بخشی از لولههای استاش قرار دارند که هر دو نقش مهمی در سلامت گوش و سیستم ایمنی بدن ایفا میکنند.
انواع سرطان نازوفارنکس
طبقهبندی سرطان نازوفارنکس بر اساس نوع سلول درگیر در آن انجام میشود که شامل سه زیرگروه اصلی است:
- کارسینوم سلول سنگفرشی کراتینساز (WHO نوع ۱): در این نوع، سلولهای سرطانی با پروتئینی به نام کراتین پوشیده شدهاند.
- کارسینوم سلول سنگفرشی غیرکراتینساز (WHO نوع ۲): سلولهای سرطانی در این نوع، پوشش کراتینی ندارند.
- کارسینوم تمایز نیافته یا با تمایز ضعیف (WHO نوع ۳): این سلولها از نظر ظاهری بسیار متفاوت از سلولهای سالم هستند و به سرعت رشد کرده و گسترش مییابند.
علائم سرطان نازوفارنکس
بسیاری از علائم سرطان نازوفارنکس مشابه بیماریهای دیگر و کمخطرتر هستند. با این حال، اگر علائم زیر را تجربه کردید و بیش از دو هفته طول کشید یا مدام عود کرد، باید به پزشک مراجعه کنید:
علائم شایع
- یک یا چند توده معمولاً بدون درد در پشت گردن که به دلیل گسترش سرطان به غدد لنفاوی ایجاد میشود.
- وزوز گوش (تینیتوس) و کاهش شنوایی.
- احساس پری در گوش یا عفونتهای گوش که بهبود نمییابند.
- سردرد، گرفتگی بینی و خونریزی از بینی.
- دشواری در باز کردن دهان.
- درد یا بیحسی در صورت.
- مشکل در تنفس یا صحبت کردن.
عوامل خطر و دلایل احتمالی
کارشناسان علت دقیق سرطان نازوفارنکس را نمیدانند، اما عوامل زیر میتوانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند:
- ویروس اپشتین-بار (EBV): این ویروس که عامل بیماری مونونوکلئوز است، در افراد مبتلا به سرطان نازوفارنکس شایع است.
- مصرف زیاد الکل و دخانیات: سیگار کشیدن سنگین و مصرف مداوم الکل از عوامل خطر هستند.
- رژیم غذایی: مصرف منظم غذاهای نمکسود شده مانند ماهی و گوشت، خطر ابتلا را بالا میبرد.
- قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و دود: این عوامل نیز ممکن است در افزایش خطر نقش داشته باشند.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به این سرطان مبتلا بوده، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است.
- جنسیت: مردان حدود سه برابر بیشتر از زنان به این نوع سرطان مبتلا میشوند.
- نژاد و منطقه جغرافیایی: این سرطان در کشورهای آسیای جنوب شرقی، جنوب چین و شمال آفریقا شایعتر است.
عکس نازوفارنکس
تشخیص و مراحل سرطان نازوفارنکس
برای تشخیص، پزشک ابتدا سابقه خانوادگی و علائم شما را بررسی میکند و معاینه کامل فیزیکی انجام میدهد. سایر آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش ویروس EBV: برای اندازهگیری میزان ویروس در خون.
- بیوپسی: برداشتن نمونه بافت برای بررسی در آزمایشگاه.
- تصویربرداری: سیتی اسکن، امآرآی و اسکن PET برای تعیین اندازه و گسترش تومور.
پس از تشخیص، پزشکان از نتایج آزمایشها برای تعیین مرحله سرطان استفاده میکنند که به برنامهریزی درمان و تخمین پیشآگهی کمک میکند:
- مرحله ۰: سرطان فقط لایه بالایی سلولهای نازوفارنکس را درگیر کرده است.
- مرحله ۱: تومور به ساختارهای مجاور مانند پشت گلو یا حفره بینی گسترش یافته است.
- مرحله ۲: سرطان به یک یا چند غده لنفاوی در یک طرف گردن گسترش یافته است.
- مرحله ۳: سرطان به غدد لنفاوی در هر دو طرف گردن گسترش یافته است.
- مرحله ۴: تومور به جمجمه، چشمها، اعصاب جمجمهای، غدد بزاقی یا بخشهای پایینی گلو گسترش یافته و ممکن است به اندامهای دور مانند ریهها یا کبد نیز رسیده باشد.
آیا سرطان نازوفارنکس قابل درمان است
بله، سرطان نازوفارنکس در صورتی که در مراحل اولیه و قبل از گسترش به سایر نقاط بدن تشخیص داده شود، قابل درمان است. نرخ بقای بیماران در مراحل اولیه بسیار بالاست و درمانهای متداول مانند پرتودرمانی و شیمیدرمانی به خوبی به آن پاسخ میدهند. با این حال، موفقیت درمان به عواملی مانند مرحله بیماری در زمان تشخیص و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
درمان سرطان نازوفارنکس
درمان این سرطان به مرحله و نوع آن بستگی دارد. گزینههای درمانی شامل موارد زیر است:
- پرتودرمانی (Radiation Therapy): پرتودرمانی یکی از اصلیترین روشهای درمان است و از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند.
- شیمیدرمانی (Chemotherapy): از داروهای قوی برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود.
- شیمورادیاسیون: ترکیبی از شیمیدرمانی و پرتودرمانی.
- جراحی: به دلیل موقعیت دشوار نازوفارنکس، جراحی معمولاً گزینه اصلی درمان نیست، اما گاهی برای برداشتن غدد لنفاوی درگیر در گردن استفاده میشود.
پیشآگهی و نرخ بقا
سرطان نازوفارنکس اگر قبل از گسترش تشخیص داده شود، قابل درمان است. نرخ بقای ۵ ساله برای افراد مبتلا به این سرطان، بسته به مرحله بیماری متفاوت است:
- بیماری موضعی (Local): حدود ۸۲٪ از افراد با سرطان موضعی (که گسترش نیافته)، پنج سال پس از تشخیص زنده میمانند.
- بیماری منطقهای (Regional): حدود ۷۲٪ از افراد با سرطان گسترشیافته به غدد لنفاوی و بافتهای نزدیک، پنج سال پس از تشخیص زنده میمانند.
- بیماری متاستاتیک (Metastatic): حدود ۴۹٪ از افراد با سرطان گسترشیافته به اندامهای دور، پنج سال پس از تشخیص زنده میمانند.
این آمارها تخمینی هستند و عوامل زیادی مانند سن، سلامت عمومی و پاسخ به درمان میتوانند بر پیشآگهی تأثیر بگذارند. مهم است که با پزشک خود در مورد شرایط خاص خود صحبت کنید.
آیا سرطان نازوفارنکس شایع است؟
خیر، این سرطان در ایالات متحده بسیار نادر است، اما در برخی مناطق آسیا، شمال آفریقا و خاورمیانه شایعتر است. مردان حدود سه برابر بیشتر از زنان به آن مبتلا میشوند.
آیا ویروس EBV باعث سرطان نازوفارنکس میشود؟
ویروس اپشتین-بار در افراد مبتلا به این سرطان بسیار رایج است و یک عامل خطر مهم محسوب میشود، اما تنها دلیل آن نیست و عوامل دیگری نیز نقش دارند.
شایعترین علامت سرطان نازوفارنکس چیست؟
شایعترین علامت، وجود یک توده بدون درد در پشت گردن است که اغلب به دلیل تورم غدد لنفاوی ناشی از گسترش سرطان ایجاد میشود.
نتیجه گیری
سرطان نازوفارنکس یک بیماری نادر است که تشخیص زودهنگام آن نقش حیاتی در موفقیت درمان دارد. با توجه به علائم غیر اختصاصی آن، مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم پایدار بسیار مهم است. با وجود نادر بودن، پیشرفتهای درمانی امید به زندگی بیماران را به شکل چشمگیری افزایش داده است.
منبع: my.clevelandclinic.org/health/diseases/21661-nasopharyngeal-cancer
سوالات متداول
خیر، این سرطان در ایالات متحده بسیار نادر است، اما در برخی مناطق آسیا، شمال آفریقا و خاورمیانه شایعتر است. مردان حدود سه برابر بیشتر از زنان به آن مبتلا میشوند.
ویروس اپشتین-بار در افراد مبتلا به این سرطان بسیار رایج است و یک عامل خطر مهم محسوب میشود، اما تنها دلیل آن نیست و عوامل دیگری نیز نقش دارند.
شایعترین علامت، وجود یک توده بدون درد در پشت گردن است که اغلب به دلیل تورم غدد لنفاوی ناشی از گسترش سرطان ایجاد میشود.