سرطان گلو
سرطان گلو به سرطان‌هایی گفته میشود که در حلق یا حنجره ایجاد می‌شوند. این راهنما به شما کمک می‌کند تا با این بیماری، علائم، انواع، دلایل و راه‌های پیشگیری از آن آشنا شوید.
سرطان گلو چیست
سرطان گلو اصطلاحی کلی است که به هر نوع سرطانی گفته میشود که در بافت‌های گلوی شما (حلق) یا جعبه صدای شما (حنجره) شکل می‌گیرد. این بیماری معمولاً زمانی شروع میشود که سلول‌های پوشاننده داخل این نواحی دچار تغییرات ژنتیکی می‌شوند و به صورت غیرقابل کنترل رشد کرده و توده‌ای به نام تومور را تشکیل می‌دهند. بسته به اینکه سرطان دقیقاً در کدام قسمت از گلو (پشت بینی، پشت دهان، بالای نای یا در تارهای صوتی) ایجاد شود، نام‌های تخصصی‌تری مانند سرطان حلق (نازوفارنکس، اوروفارنکس، هیپوفارنکس) یا سرطان حنجره (گلوتیک، سوپراگلوتیک، ساب‌گلوتیک) به خود می‌گیرد.
دکتر احسان کرباسی، متخصص درمان سرطان.
برای مشاوره و رزرو نوبت همین حالا با شماره 02188627420تماس بگیرید.
تشریح آناتومی گلو
گلو (حلق) یک لوله عضلانی است که از پشت بینی شما شروع شده و در گردن به پایان می‌رسد. سرطان گلو اغلب در سلول‌های مسطحی که سطح داخلی گلو را پوشانده‌اند، آغاز میشود.
جعبه صدا یا حنجره، دقیقاً زیر گلو قرار دارد و آن نیز مستعد ابتلا به سرطان گلو است. حنجره از غضروف ساخته شده و حاوی تارهای صوتی است که هنگام صحبت کردن برای تولید صدا مرتعش می‌شوند.
انواع سرطان گلو
سرطان گلو یک اصطلاح کلی است که به سرطان‌هایی که در حلق (سرطان فارنژیال) یا در حنجره (سرطان حنجره‌ای) ایجاد می‌شوند، اطلاق می‌گردد.
اگرچه بیشتر سرطان‌های گلو شامل یک نوع سلول هستند، اما اصطلاحات خاصی برای تمایز بخشی از گلو که سرطان در آن شروع شده است، استفاده میشود:
- سرطان نازوفارنژیال (Nasopharyngeal cancer): در نازوفارنکس شروع میشود، یعنی بخشی از گلوی شما که درست پشت بینی قرار دارد.
- سرطان اوروفارنژیال (Oropharyngeal cancer): در اوروفارنکس شروع میشود، یعنی بخشی از گلوی شما که دقیقاً پشت دهان قرار دارد و شامل لوزه‌ها نیز میشود.
- سرطان هیپوفارنژیال (Hypopharyngeal cancer) یا لارنگوفارنژیال: در هیپوفارنکس (لارنگوفارنکس) شروع میشود، یعنی قسمت پایینی گلوی شما، درست بالای مری و نای.
- سرطان گلوتیک (Glottic cancer): در تارهای صوتی شروع میشود.
- سرطان سوپراگلوتیک (Supraglottic cancer): در قسمت بالایی حنجره شروع میشود و شامل سرطانی است که اپی‌گلوت را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اپی‌گلوت یک قطعه غضروف است که از ورود غذا به نای جلوگیری می‌کند.
- سرطان ساب‌گلوتیک (Subglottic cancer): در قسمت پایینی حنجره، زیر تارهای صوتی شروع میشود.
علائم سرطان گلو | علایم سرطان گلو
نشانه‌ها و علائم سرطان گلو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرفه
- تغییر در صدای شما، مانند گرفتگی صدا یا عدم وضوح در صحبت کردن
- دشواری در بلع
- گوش درد
- توده‌ای یا زخمی که بهبود نمی‌یابد
- گلو درد
- کاهش وزن
از کجا بفهمیم سرطان گلو داریم
نمی‌توانید به تنهایی بفهمید که سرطان گلو دارید، زیرا علائم اولیه آن شبیه به بیماری‌های شایع‌تر مانند سرماخوردگی یا گلودرد ساده است. با این حال، اگر علائمی مثل گرفتگی صدای مداوم، مشکل در بلعیدن، گلو درد طولانی‌مدت یا وجود توده در گردن را برای بیش از دو تا سه هفته تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه و آزمایش‌های تخصصی (مانند آندوسکوپی، بیوپسی و تصویربرداری) می‌تواند تشخیص دقیق را ارائه دهد.
علل سرطان گلو | چه چیزی باعث سرطان گلو میشود
سرطان گلو زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های موجود در گلوی شما دچار جهش‌های ژنتیکی شوند. این جهش‌ها باعث می‌شوند سلول‌ها به طور غیرقابل کنترلی رشد کنند و پس از اینکه سلول‌های سالم به طور معمول می‌میرند، همچنان زنده بمانند. تجمع این سلول‌ها می‌تواند توموری را در گلوی شما ایجاد کند.
هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث جهش‌هایی میشود که منجر به سرطان گلو می‌گردند. اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
عوامل خطر سرطان گلو
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان گلو را افزایش دهند، شامل موارد زیر است:
- استفاده از دخانیات، از جمله سیگار کشیدن و جویدن توتون
- مصرف بیش از حد الکل
- عفونت‌های ویروسی، از جمله ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr virus)
- رژیم غذایی فاقد میوه‌ها و سبزیجات
- بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی در محل کار
عکس سرطان گلو
پیشگیری از سرطان گلو
هیچ راه اثبات شده‌ای برای جلوگیری از بروز سرطان گلو وجود ندارد. اما برای کاهش خطر ابتلا به سرطان گلو، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- سیگار کشیدن را ترک کنید یا هرگز شروع نکنید: اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. اگر سیگار نمی‌کشید، هرگز شروع نکنید. ترک سیگار می‌تواند بسیار دشوار باشد، بنابراین کمک بگیرید. پزشک شما می‌تواند در مورد مزایا و خطرات بسیاری از استراتژی‌های ترک سیگار، مانند داروها، محصولات جایگزین نیکوتین و مشاوره، صحبت کند.
- الکل را فقط در حد اعتدال بنوشید، یا اصلاً ننوشید: اگر تصمیم به نوشیدن الکل دارید، آن را در حد اعتدال مصرف کنید. برای بزرگسالان سالم، این به معنی حداکثر یک نوشیدنی در روز برای زنان و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای مردان است.
- رژیم غذایی سالمی پر از میوه و سبزیجات انتخاب کنید: ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات ممکن است خطر ابتلا به سرطان گلو را کاهش دهند. انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ را میل کنید.
- خود را از HPV محافظت کنید: برخی سرطان‌های گلو ناشی از عفونت مقاربتی ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند. می‌توانید با محدود کردن تعداد شرکای جنسی و استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی، خطر ابتلا به HPV را کاهش دهید. از پزشک خود در مورد واکسن HPV سؤال کنید، که ممکن است خطر سرطان گلو و سایر سرطان‌های مرتبط با HPV را کاهش دهد.
تشخیص و درمان سرطان گلو فرآیندی پیچیده است که نیازمند همکاری نزدیک شما با تیم درمانی‌تان است. در این مقاله به روش‌های تشخیص، مراحل بیماری، گزینه‌های درمانی موجود و نکات مهم برای زندگی با این بیماری می‌پردازیم.
تشخیص سرطان گلو
برای تشخیص سرطان گلو، پزشک شما ممکن است روش‌های زیر را توصیه کند:
بررسی گلو با آندوسکوپ
پزشک شما ممکن است از یک ابزار ویژه مجهز به نور (آندوسکوپ) برای مشاهده دقیق گلو در طول روشی به نام آندوسکوپی استفاده کند. دوربینی در انتهای آندوسکوپ، تصاویر را به یک صفحه نمایش ویدئویی منتقل می‌کند که پزشک شما برای یافتن علائم ناهنجاری در گلوی شما آن را تماشا می‌کند.
نوع دیگری از آندوسکوپ (لارنگوسکوپ) می‌تواند برای بررسی جعبه صدا وارد شود. این ابزار از یک لنز بزرگ‌نما استفاده می‌کند تا به پزشک شما کمک کند تارهای صوتی شما را معاینه کند. این روش لارنگوسکوپی نامیده میشود.
برداشتن نمونه بافت برای آزمایش (بیوپسی)
اگر ناهنجاری‌هایی در طول آندوسکوپی یا لارنگوسکوپی یافت شود، پزشک شما می‌تواند ابزارهای جراحی را از طریق اسکوپ عبور داده و نمونه‌ای از بافت (بیوپسی) را جمع‌آوری کند. نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده میشود.
در آزمایشگاه، پاتولوژیست‌های متخصص به دنبال نشانه‌های سرطان خواهند بود. نمونه بافت همچنین ممکن است برای HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) آزمایش شود، زیرا وجود این ویروس بر گزینه‌های درمانی برای انواع خاصی از سرطان گلو تأثیر می‌گذارد.
تصویربرداری تشخیصی
آزمایش‌های تصویربرداری، از جمله توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)، می‌توانند به پزشک شما کمک کنند تا میزان گسترش سرطان را فراتر از سطح گلو یا جعبه صدای شما تعیین کند.
تعیین مرحله سرطان (Staging) سرطان گلو
پس از تشخیص سرطان گلو، گام بعدی تعیین میزان (مرحله) سرطان است. دانستن مرحله سرطان به تعیین گزینه‌های درمانی شما کمک می‌کند.
مرحله سرطان گلو با اعداد رومی I تا IV مشخص میشود. هر زیرگروه از سرطان گلو معیارهای خاص خود را برای هر مرحله دارد. به طور کلی، سرطان گلوی مرحله I نشان‌دهنده توموری کوچک‌تر است که محدود به یک ناحیه از گلو است. مراحل بعدی نشان‌دهنده سرطان پیشرفته‌تر هستند، که مرحله IV پیشرفته‌ترین حالت است.
درمان سرطان گلو
گزینه‌های درمانی شما بر اساس عوامل بسیاری مانند محل و مرحله سرطان گلو، نوع سلول‌های درگیر، وجود عفونت HPV در سلول‌ها، سلامت عمومی شما و ترجیحات شخصی‌تان تعیین میشود. مزایا و خطرات هر یک از گزینه‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید تا با هم مناسب‌ترین درمان را برای شما تعیین کنید.
۱. پرتودرمانی سرطان گلو (Radiation Therapy)
پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس و پروتون) برای رساندن پرتو به سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند و باعث مرگ آن‌ها میشود.
- پرتودرمانی خارجی: پرتو از یک دستگاه بزرگ در خارج از بدن شما اعمال میشود.
- براکی‌تراپی (Brachytherapy): دانه‌ها و سیم‌های رادیواکتیو کوچک در داخل بدن شما، نزدیک به سرطان، قرار می‌گیرند.
برای سرطان‌های کوچک گلو یا سرطان‌هایی که به غدد لنفاوی گسترش نیافته‌اند، پرتودرمانی ممکن است تنها درمان لازم باشد. برای سرطان‌های پیشرفته‌تر گلو، پرتودرمانی ممکن است با شیمی‌درمانی یا جراحی ترکیب شود. در سرطان‌های بسیار پیشرفته گلو، پرتودرمانی ممکن است برای کاهش علائم و افزایش راحتی بیمار استفاده شود.
۲. جراحی سرطان گلو (Surgery)
انواع روش‌های جراحی که ممکن است برای درمان سرطان گلو در نظر بگیرید، به محل و مرحله سرطان شما بستگی دارد. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی برای سرطان‌های کوچک گلو یا سرطان‌هایی که به غدد لنفاوی گسترش نیافته‌اند: سرطان گلو که محدود به سطح گلو یا تارهای صوتی است، ممکن است با استفاده از آندوسکوپی درمان شود. پزشک شما ممکن است یک آندوسکوپ توخالی را وارد گلو یا جعبه صدای شما کند و سپس ابزارهای جراحی ویژه یا لیزر را از طریق آن عبور دهد. با استفاده از این ابزارها، پزشک می‌تواند سرطان‌های بسیار سطحی را بتراشد، برش دهد یا تبخیر کند.
- جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از جعبه صدا (لارنژکتومی – Laryngectomy): برای تومورهای کوچک‌تر، پزشک شما ممکن است بخشی از جعبه صدای شما را که تحت تأثیر سرطان قرار گرفته است، بردارد و تا حد امکان از جعبه صدا را حفظ کند. پزشک شما ممکن است بتواند توانایی شما در صحبت کردن و نفس کشیدن عادی را حفظ کند. برای تومورهای بزرگ‌تر و گسترده‌تر، ممکن است لازم باشد کل جعبه صدای شما برداشته شود. در این صورت نای شما به یک سوراخ (استوما) در گلوی شما متصل میشود تا به شما امکان تنفس را بدهد (تراکئوتومی). اگر کل حنجره شما برداشته شود، گزینه‌های متعددی برای بازگرداندن توانایی گفتار شما وجود دارد. می‌توانید با یک آسیب‌شناس گفتار و زبان کار کنید تا صحبت کردن بدون جعبه صدای خود را بیاموزید.
- جراحی برای برداشتن بخشی از گلو (فارنژکتومی – Pharyngectomy): سرطان‌های کوچک‌تر گلو ممکن است نیاز به برداشتن تنها بخش‌های کوچکی از گلوی شما در طول جراحی داشته باشند. بخش‌هایی که برداشته می‌شوند ممکن است برای بازگرداندن توانایی بلع طبیعی غذا بازسازی شوند. جراحی برای برداشتن بخش‌های بیشتری از گلو معمولاً شامل برداشتن جعبه صدای شما نیز میشود. پزشک شما ممکن است بتواند گلوی شما را بازسازی کند تا بتوانید غذا را ببلعید.
- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی سرطانی (جراحی گردن – Neck dissection): اگر سرطان گلو عمیقاً در گردن شما گسترش یافته باشد، پزشک شما ممکن است جراحی برای برداشتن برخی یا تمام غدد لنفاوی را توصیه کند تا بررسی کند آیا حاوی سلول‌های سرطانی هستند یا خیر.
جراحی با خطر خونریزی و عفونت همراه است. سایر عوارض احتمالی، مانند مشکل در صحبت کردن یا بلع، به روش خاصی که شما انجام می‌دهید، بستگی دارد.
۳. شیمی‌درمانی سرطان گلو (Chemotherapy)
شیمی‌درمانی از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
شیمی‌درمانی اغلب همراه با پرتودرمانی در درمان سرطان گلو استفاده میشود. برخی داروهای شیمی‌درمانی سلول‌های سرطانی را نسبت به پرتودرمانی حساس‌تر می‌کنند. اما ترکیب شیمی‌درمانی و پرتودرمانی عوارض جانبی هر دو درمان را افزایش می‌دهد.
در مورد عوارض جانبی احتمالی و اینکه آیا درمان‌های ترکیبی مزایایی دارند که از این عوارض بیشتر باشد، با پزشک خود صحبت کنید.
۴. دارودرمانی هدفمند سرطان گلو (Targeted Drug Therapy)
داروهای هدفمند با بهره‌گیری از نقص‌های خاص در سلول‌های سرطانی که رشد سلول‌ها را تغذیه می‌کنند، سرطان گلو را درمان می‌کنند.
به عنوان مثال، داروی ستوکسیماب (Erbitux) یکی از درمان‌های هدفمند تأیید شده برای درمان سرطان گلو در شرایط خاص است. ستوکسیماب عملکرد پروتئینی را متوقف می‌کند که در بسیاری از انواع سلول‌های سالم یافت میشود، اما در انواع خاصی از سلول‌های سرطان گلو شایع‌تر است.
سایر داروهای هدفمند در دسترس هستند و موارد بیشتری در کارآزمایی‌های بالینی در حال بررسی هستند. داروهای هدفمند می‌توانند به تنهایی یا در ترکیب با شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی استفاده شوند.
۵. ایمنی‌درمانی سرطان گلو (Immunotherapy)
ایمنی‌درمانی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به سرطان حمله نکند زیرا سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند از سلول‌های سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمنی‌درمانی با مداخله در این فرآیند عمل می‌کند.
درمان‌های ایمنی درمانی معمولاً برای افرادی با سرطان گلوی پیشرفته که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته شده است.
توانبخشی پس از درمان سرطان گلو
درمان سرطان گلو اغلب عوارضی ایجاد می‌کند که ممکن است نیاز به همکاری با متخصصان برای بازیابی توانایی بلع، خوردن غذاهای جامد و صحبت کردن داشته باشد. در طول و پس از درمان سرطان گلو، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد برای موارد زیر کمک بگیرید:
- مراقبت از سوراخ جراحی در گلوی شما (استوما) در صورت انجام تراکئوتومی
- مشکلات تغذیه
- مشکلات بلع
- سفتی و درد در گردن
- مشکلات گفتاری
پزشک شما می‌تواند در مورد عوارض جانبی و مشکلات احتمالی درمان‌های شما با شما صحبت کند.
مراقبت حمایتی (تسکینی) سرطان گلو
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبت تسکینی با شما، خانواده شما و سایر پزشکان شما کار می‌کنند تا یک لایه پشتیبانی اضافی را ارائه دهند که مکمل مراقبت‌های جاری شما است. مراقبت تسکینی می‌تواند در حین انجام سایر درمان‌های تهاجمی مانند جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی استفاده شود.
هنگامی که مراقبت تسکینی همراه با سایر درمان‌های مناسب استفاده میشود، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساس بهتری داشته و عمر طولانی‌تری داشته باشند.
مراقبت تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش‌دیده ارائه میشود. تیم‌های مراقبت تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان تلاش می‌کنند. این شکل از مراقبت در کنار درمان‌های درمانی یا سایر درمان‌هایی که ممکن است دریافت کنید، ارائه میشود.
درمان‌های خانگی سرطان گلو | تست سرطان گلو در خانه
ترک سیگار
سرطان‌های گلو ارتباط نزدیکی با سیگار کشیدن دارند. هرچند همه افراد مبتلا به سرطان گلو سیگاری نیستند، اما اگر سیگار می‌کشید، اکنون زمان ترک آن است زیرا:
- سیگار اثربخشی درمان را کاهش می‌دهد.
- سیگار بهبود بدن شما را پس از جراحی دشوارتر می‌کند.
- سیگار خطر ابتلا به سرطان دیگری را در آینده افزایش می‌دهد.
ترک سیگار می‌تواند بسیار دشوار باشد، به ویژه زمانی که در حال مقابله با یک وضعیت استرس‌زا مانند تشخیص سرطان هستید. پزشک شما می‌تواند در مورد تمام گزینه‌های شما، از جمله داروها، محصولات جایگزین نیکوتین و مشاوره صحبت کند.
ترک نوشیدن الکل
الکل، به ویژه هنگامی که با سیگار کشیدن یا جویدن توتون ترکیب شود، خطر ابتلا به سرطان گلو را به شدت افزایش می‌دهد. اگر الکل می‌نوشید، اکنون آن را ترک کنید. این ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان دوم کمک کند. ترک نوشیدن الکل همچنین ممکن است به شما کمک کند درمان‌های سرطان گلو را بهتر تحمل کنید.
پزشکی جایگزین
هیچ درمان جایگزینی در درمان سرطان گلو مفید اثبات نشده است. با این حال، برخی از درمان‌های مکمل و جایگزین ممکن است به شما در مقابله با تشخیص و عوارض جانبی درمان سرطان گلو کمک کنند. با پزشک خود در مورد گزینه‌هایتان صحبت کنید.
درمان‌های جایگزینی که ممکن است مفید باشند عبارتند از:
- طب سوزنی (Acupuncture)
- ماساژ درمانی (Massage therapy)
- مدیتیشن (Meditation)
- تکنیک‌های آرامش‌بخش (Relaxation techniques)
ایا سرطان گلو کشنده است
بله، سرطان گلو می‌تواند کشنده باشد، اما پیش‌آگهی و شانس بقا به عوامل زیادی بستگی دارد. تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان، نقش حیاتی در افزایش شانس بهبودی کامل ایفا می‌کند. هرچه سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود و به سایر نقاط بدن متاستاز (گسترش) نکرده باشد، احتمال درمان موفقیت‌آمیز و بقای طولانی‌مدت به طور قابل توجهی بالاتر می‌رود. بنابراین، توجه به علائم و مراجعه سریع به پزشک بسیار مهم است.
سوالات متداول
سرطان حلق نوعی سرطان است که در بافت‌های حلق (قسمتی از گلو که بینی و دهان را به مری و حنجره متصل می‌کند) ایجاد میشود. این نوع سرطان ممکن است ناحیه بینی، دهان، یا حنجره را درگیر کند.
علائم ممکن است شامل گلودرد مداوم، دشواری در بلع، تغییر صدا، کاهش وزن بی‌دلیل، سرفه مداوم، یا وجود توده‌ای در گردن باشد.
مصرف سیگار، مصرف زیاد الکل، عفونت HPV، تغذیه نامناسب، تماس با مواد شیمیایی خاص، و سابقه خانوادگی از عوامل خطر هستند.
بله، اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان مؤثرتر است. درمان‌ها شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از آن‌ها است.
بله، برخی از موارد سرطان حلق به ویژه در ناحیه دهانی-حلقی با عفونت ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) مرتبط هستند.
پزشک ممکن است از آزمایش‌هایی مانند آندوسکوپی، نمونه‌برداری (بیوپسی)، اسکن MRI، CT اسکن یا PET اسکن برای تشخیص استفاده کند.
بله، در برخی موارد ممکن است سرطان بازگردد. پیگیری‌های منظم با پزشک برای کنترل وضعیت بسیار مهم است.
بله، پرهیز از مصرف دخانیات، کاهش مصرف الکل، تغذیه سالم، رعایت بهداشت دهان و واکسیناسیون HPV می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
