هموگلوبین پایین و سرطان | علل، علائم و درمان

هر نوع سرطانی می‌تواند باعث کاهش سطح هموگلوبین شود، اما برخی از آن‌ها ارتباط قوی‌تری با کم‌خونی دارند. این سرطان‌ها شامل موارد زیر هستند:

• سرطان خون (لوسمی): در لوسمی، سلول‌های سفید خون به سرعت تکثیر شده و فضای مغز استخوان را اشغال می‌کنند و جلوی تولید گلبول‌های قرمز را می‌گیرند.
• لنفوم و میلوم: این سرطان‌ها نیز می‌توانند به مغز استخوان نفوذ کرده و تولید گلبول‌های قرمز را مختل کنند. لنفوم همچنین می‌تواند باعث تولید پادتن‌هایی شود که به گلبول‌های قرمز حمله می‌کنند.
• سرطان ریه: کمبود آهن در بیماران مبتلا به سرطان ریه شایع است که همراه با التهاب، نفوذ به مغز استخوان و کمبود اشتها، می‌تواند باعث کاهش هموگلوبین شود.
• سرطان سینه: حدود ۴۰٪ از افراد مبتلا به سرطان سینه، قبل از شروع شیمی‌درمانی دچار کم‌خونی هستند. این میزان پس از درمان به دلیل سرکوب تولید گلبول‌های قرمز توسط شیمی‌درمانی افزایش می‌یابد.
• سرطان پروستات: این سرطان به دلیل نفوذ به مغز استخوان و سرکوب آندروژن (هورمونی که تولید گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کند) باعث کاهش هموگلوبین می‌شود.
• سرطان روده بزرگ: این نوع سرطان به دلیل خونریزی مزمن، یکی از علل اصلی کم‌خونی است، زیرا باعث از دست دادن مداوم گلبول‌های قرمز می‌شود.
• سرطان کلیه و دهانه رحم.

سرطان از چندین طریق می‌تواند باعث کاهش هموگلوبین پایین و سرطان شود:

• نفوذ به مغز استخوان: سلول‌های سرطانی وارد مغز استخوان می‌شوند و تولید گلبول‌های قرمز را مختل می‌کنند. این مورد به ویژه در سرطان‌هایی مانند لوسمی که از مغز استخوان شروع می‌شوند، شایع است.
• خونریزی: سرطان‌هایی مانند سرطان روده بزرگ یا سرطان دهانه رحم می‌توانند خونریزی مزمن ایجاد کنند و منجر به از دست دادن گلبول‌های قرمز شوند.
• تولید آنزیم‌ها و التهاب: برخی سرطان‌ها باعث التهاب سیستمیک می‌شوند که تولید گلبول‌های قرمز را سرکوب می‌کند. همچنین، برخی سرطان‌ها می‌توانند به طور غیرمستقیم باعث تخریب سریع‌تر گلبول‌های قرمز شوند.
• کمبود مواد مغذی: سرطان می‌تواند باعث کاهش اشتها و در نتیجه کمبود آهن، فولیک اسید و پروتئین شود که همگی برای تولید هموگلوبین ضروری هستند.
• درمان‌ها: شیمی‌درمانی و پرتودرمانی سلول‌های مغز استخوان را که به سرعت تکثیر می‌شوند، هدف قرار داده و تولید گلبول‌های قرمز را کاهش می‌دهند. جراحی نیز می‌تواند باعث از دست رفتن خون شود.

کاهش هموگلوبین پایین و سرطان ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشد، اما با بدتر شدن وضعیت، علائم زیر ظاهر می‌شوند:

• ضعف و خستگی
• سرگیجه
• ضربان قلب سریع‌تر
• تنگی نفس
• رنگ‌پریدگی پوست
• ورم پاها، دست‌ها و شکم

برای تشخیص کم‌خونی، پزشک نتایج آزمایش خون شما را بررسی می‌کند که شامل سطح هموگلوبین، تعداد گلبول‌های قرمز، هماتوکریت و سایر مقادیر مرتبط است. سطح طبیعی هموگلوبین معمولاً در مردان حدود ۱۴ تا ۱۶ گرم در دسی‌لیتر و در زنان ۱۲ تا ۱۵ گرم در دسی‌لیتر است. مقادیر کمتر از این نشان‌دهنده کم‌خونی است.