رژیم غذایی برای سرطان معده
رژیم غذایی برای سرطان معده بسیار حائز اهمیت است. سرطان معده و درمان‌های مرتبط با آن، مانند جراحی و شیمی درمانی، می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر سیستم گوارش و اشتهای بیمار داشته باشند. بنابراین، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب در طول درمان و پس از آن برای حفظ سلامت، مدیریت عوارض جانبی و بهبود سریع‌تر بسیار حیاتی است.
تغذیه قبل از درمان سرطان معده
- مصرف پروتئین را افزایش دهید: پروتئین برای ساخت و ترمیم بافت‌ها ضروری است و به بدن شما کمک می‌کند تا در طول درمان قوی بماند. منابع خوب پروتئین شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا، عدس، آجیل و دانه‌ها هستند.
- چربی‌های سالم را در رژیم غذایی خود بگنجانید: چربی‌های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون، آجیل و دانه‌ها، به بدن شما انرژی می‌دهند و به جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کنند.
- کربوهیدرات‌های پیچیده را انتخاب کنید: غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات منابع خوبی از کربوهیدرات‌های پیچیده هستند که انرژی پایدار را برای بدن شما فراهم می‌کنند و به تنظیم قند خون کمک می‌کنند. از مصرف کربوهیدرات‌های ساده مانند شکر و آرد سفید خودداری کنید.
- ویتامین‌ها و مواد معدنی را فراموش نکنید: یک رژیم غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات به شما کمک می‌کند تا ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را دریافت کنید. در صورت لزوم، می‌توانید با پزشک خود در مورد مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی صحبت کنید.
- هیدراته بمانید: نوشیدن آب فراوان برای حفظ سلامت کلی بدن و کمک به دفع سموم از بدن ضروری است. در طول روز به طور منظم آب بنوشید و از نوشیدنی‌های شیرین و الکلی خودداری کنید.
- از غذاهای فرآوری شده و ناسالم پرهیز کنید: غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرخ شده و غذاهای پرچرب می‌توانند التهاب را افزایش دهند و سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کنند. سعی کنید تا حد امکان از این غذاها اجتناب کنید و به جای آن غذاهای کامل و طبیعی را انتخاب کنید.
- با یک متخصص تغذیه مشورت کنید: یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه غذایی شخصی‌سازی شده که نیازهای خاص شما را برآورده می‌کند، کمک کند. آنها همچنین می‌توانند در مورد هر گونه نگرانی یا سوال در مورد رژیم غذایی شما در طول درمان سرطان راهنمایی ارائه دهند.
تغذیه در طول درمان سرطان معده
- وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر: به جای سه وعده غذایی بزرگ، سعی کنید شش وعده غذایی کوچک‌تر در روز بخورید. این کار به هضم بهتر غذا و جلوگیری از احساس سیری زودرس کمک می‌کند.
- غذاهای نرم و کم فیبر: در ابتدا، غذاهای نرم و کم فیبر مانند پوره سیب زمینی، سوپ، ماست و تخم مرغ آب‌پز را انتخاب کنید. به تدریج که بدن شما بهبود می‌یابد، می‌توانید غذاهای جامدتر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- پروتئین کافی مصرف کنید: پروتئین برای ترمیم بافت‌ها و بهبود زخم‌ها ضروری است. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی مانند گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا یا عدس داشته باشید.
- از مصرف مایعات همراه با غذا خودداری کنید: نوشیدن مایعات همراه با غذا می‌تواند باعث احساس سیری زودرس شود و از دریافت کالری و مواد مغذی کافی جلوگیری کند. سعی کنید مایعات را بین وعده‌های غذایی مصرف کنید.
- از غذاهای محرک پرهیز کنید: از غذاهای تند، چرب، سرخ شده، الکل و کافئین خودداری کنید، زیرا می‌توانند عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ یا اسهال را تشدید کنند.
- به آرامی غذا بخورید و خوب بجوید: جویدن کامل غذا به هضم بهتر آن کمک می‌کند و از ناراحتی‌های گوارشی جلوگیری می‌کند.
- از مصرف مکمل‌های غذایی بدون مشورت با پزشک خودداری کنید: برخی مکمل‌ها ممکن است با داروهای شما تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند.
- به علائم بدن خود گوش دهید: اگر بعد از خوردن یک غذای خاص احساس ناراحتی کردید، از خوردن آن خودداری کنید و به پزشک یا متخصص تغذیه خود اطلاع دهید.
تغذیه بعد از درمان سرطان معده
- به تدریج به رژیم غذایی عادی خود بازگردید: با بهبودی بدن، می‌توانید به تدریج غذاهای جامدتر و متنوع‌تری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. با پزشک یا متخصص تغذیه خود در مورد بهترین روش برای انجام این کار صحبت کنید.
- از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید: یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه غذایی شخصی‌سازی شده که نیازهای خاص شما را در طول دوره بهبودی برآورده می‌کند، کمک کند. آنها همچنین می‌توانند در مورد هر گونه نگرانی یا سوال در مورد رژیم غذایی شما راهنمایی ارائه دهند.
- صبور باشید و به بدن خود زمان دهید تا بهبود یابد. به تدریج به فعالیت‌های عادی خود بازگردید و در صورت نیاز از پزشک یا متخصص تغذیه خود کمک بگیرید.
- نکته مهم: در تمام مراحل درمان سرطان، مهم است که با پزشک یا متخصص تغذیه خود در مورد نیازهای غذایی خاص خود و بهترین غذاها برای مصرف مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما در ایجاد یک برنامه غذایی شخصی‌سازی شده که از درمان شما حمایت می‌کند و به شما کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشید، کمک کنند.
چه باید بخورم اگر سرطان معده دارم؟
درمان سرطان معده که ممکن است شامل جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام معده باشد، اغلب بر اشتهای بیماران و نحوه هضم غذا تأثیر می‌گذارد. بسیاری از بیماران ممکن است دچار کاهش اشتها، کاهش وزن، درد معده و احساس سیری زودرس شوند که می‌تواند پایبندی به رژیم غذایی معمولشان را دشوار کند. در زیر، متخصصان تغذیه توصیه‌هایی برای حفظ یک رژیم غذایی سالم در حین درمان سرطان معده ارائه می‌دهند.
دکتر احسان کرباسی متخصص درمان سرطان برای رزرو نوبت با شماره 02188627420 تماس بگیرید
یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای همه امکان‌پذیر است. پس از جراحی یا در طول درمان سرطان معده، تغییر برخی از ویژگی‌های یک رژیم غذایی متعادل ممکن است مهم باشد. به عنوان مثال، میوه‌های نرم‌تر با فیبر کمتر، سبزیجات پخته شده و پروتئین‌های بدون چربی کمتر فیبردار مانند ماهی به جای صدف، تخم مرغ به جای استیک، یا کره‌های آجیل صاف به جای آجیل خام را در نظر بگیرید.
غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید.
مصرف گوشت‌هایی مانند بیکن، سوسیس و گوشت‌های اغذیه فروشی را که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش دهند، کاهش دهید. همچنین هوشمندانه است که از غذاهای فرآوری شده از جمله آب نبات، تنقلات بسته بندی شده، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین شده که فواید تغذیه‌ای کمی دارند، اجتناب کنید.
وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر بخورید.
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان معده دچار کاهش اشتها یا ناراحتی دستگاه گوارش می‌شوند و خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر می‌تواند کمک کننده باشد. به جای سه وعده غذایی بزرگتر، سعی کنید شش وعده غذایی کوچک‌تر در روز بخورید و با اضافه کردن غذاهای پرکالری، کالری دریافتی کافی را حفظ کنید. کره بادام زمینی را روی کراکر امتحان کنید، روغن زیتون را به سوپ اضافه کنید یا آووکادو را در اسموتی بریزید.
میان وعده‌های مایع را امتحان کنید.
میان وعده‌های مایع، مانند اسموتی، ممکن است زمانی که اشتهای کمی دارید یا به سرعت احساس سیری می‌کنید، کمک کند و روش‌های زیادی برای تغییر این دستور العمل‌ها وجود دارد.
مواد محرک را محدود کنید.
محدود کردن مصرف الکل، کافئین، نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای تند نیز ممکن است به محدود کردن عوارض جانبی درمان کمک کند.
وقتی سرطان معده دارید از این غذاها دوری کنید
در صورت ابتلا به سرطان معده، علاوه بر غذاهایی که در طول شیمی درمانی باید از آنها اجتناب کرد (همانطور که قبلا ذکر شد)، برخی غذاها و نوشیدنی‌های دیگر نیز وجود دارند که ممکن است علائم شما را تشدید کنند یا با درمان تداخل داشته باشند. به طور کلی، بهتر است از موارد زیر پرهیز کنید یا مصرف آنها را محدود کنید:
- غذاهای پرچرب و سرخ شده: این غذاها می‌توانند باعث سوء هاضمه، نفخ و ناراحتی معده شوند.
- غذاهای تند و ادویه‌دار: این غذاها می‌توانند معده را تحریک کرده و باعث سوزش سر دل یا درد شوند.
- غذاهای شور و فرآوری شده: این غذاها می‌توانند باعث احتباس آب و افزایش فشار خون شوند.
- الکل و کافئین: این مواد می‌توانند معده را تحریک کرده و باعث کم آبی بدن شوند.
- نوشیدنی‌های گازدار: این نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث نفخ و ناراحتی معده شوند.
- شیرین کننده‌های مصنوعی: برخی از شیرین کننده‌های مصنوعی ممکن است باعث ناراحتی گوارشی شوند.
- غذاهای حجیم و فیبردار: در مراحل اولیه پس از جراحی، ممکن است لازم باشد از غذاهای حجیم و فیبردار مانند نان سبوس‌دار، غلات کامل و برخی میوه‌ها و سبزیجات خام پرهیز کنید. با بهبودی، می‌توانید به تدریج این غذاها را به رژیم غذایی خود بازگردانید.
غذاهای مفید برای سرطان معده
در این زمینه، غذاهای خانگی و سنتی ایرانی می‌توانند نقش مهمی در بهبود تغذیه بیماران سرطان معده داشته باشند. این غذاها معمولاً حاوی مواد مغذی فراوان، آسان هضم و سازگار با ذائقه ایرانی هستند. در ادامه به برخی از این غذاها اشاره می‌کنیم:
1. سوپ‌ها و آش‌ها:
- سوپ جو: سوپ جو با داشتن جو، هویج، مرغ و سبزیجات، یک منبع عالی از فیبر، پروتئین و ویتامین‌ها است و به راحتی هضم می‌شود.
- آش رشته: این آش سنتی با رشته، حبوبات، سبزیجات و کشک، پروتئین، فیبر و کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.
- سوپ مرغ و سبزیجات: این سوپ سبک و مغذی حاوی پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و به راحتی هضم می‌شود.
2.غذاهای گوشتی:
- مرغ آب‌پز یا کبابی: مرغ یک منبع پروتئین کم‌چرب و آسان هضم است. می‌توانید آن را با سبزیجات بخارپز یا پوره شده سرو کنید.
- ماهی بخارپز یا کبابی: ماهی‌های کم‌چرب مانند ماهی سفید یا قزل‌آلا، منابع خوبی از پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- گوشت چرخ کرده کم‌چرب: گوشت چرخ کرده کم‌چرب را می‌توانید به صورت کوفته قلقلی یا کباب کوبیده تهیه کنید و با برنج یا نان سرو کنید.
3.غذاهای گیاهی:
- عدسی: عدسی یک منبع عالی از پروتئین گیاهی، فیبر و آهن است و به راحتی هضم می‌شود.
- لوبیا چیتی: لوبیا چیتی نیز منبع خوبی از پروتئین گیاهی و فیبر است و می‌توانید آن را به صورت پخته یا خوراک لوبیا چیتی مصرف کنید.
- نخود آبگوشتی: نخود آبگوشتی سرشار از پروتئین گیاهی و فیبر است و به راحتی هضم می‌شود. می‌توانید آن را به صورت آبگوشت یا خوراک نخود مصرف کنید.
- سبزیجات بخارپز یا پوره شده: سبزیجات بخارپز یا پوره شده مانند هویج، کدو حلوایی، سیب زمینی و اسفناج، به راحتی هضم می‌شوند و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.
- میوه‌های نرم و کم فیبر: میوه‌های نرم و کم فیبر مانند موز، هلو، طالبی و هندوانه، به راحتی هضم می‌شوند و منبع خوبی از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
4.لبنیات:
- ماست: ماست یک منبع خوب پروتئین و کلسیم است و به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. می‌توانید ماست را با میوه‌ها، آجیل یا عسل مخلوط کنید و به عنوان یک میان وعده یا دسر مصرف کنید.
- کشک: کشک یک محصول لبنی تخمیری است که سرشار از پروتئین و کلسیم است و به راحتی هضم می‌شود. می‌توانید آن را به سوپ‌ها و آش‌ها اضافه کنید یا به تنهایی مصرف کنید.
سوالات متداول
در طول درمان سرطان معده، داشتن یک رژیم غذایی متعادل همچنان مهم است، اما ممکن است نیاز به ایجاد برخی تغییرات داشته باشید. غذاهای نرم و کم فیبر مانند میوه‌های نرم، سبزیجات پخته و پروتئین‌های بدون چربی با فیبر کمتر را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، به جای صدف، ماهی، به جای استیک، تخم مرغ و به جای آجیل خام، کره‌های آجیل صاف را انتخاب کنید.
مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند بیکن، سوسیس و گوشت‌های اغذیه فروشی را کاهش دهید. از غذاهای فرآوری شده مانند آب نبات، تنقلات بسته بندی شده، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین شده نیز اجتناب کنید. همچنین، مصرف الکل، کافئین، نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای تند را محدود کنید.
به جای سه وعده غذایی بزرگ، شش وعده غذایی کوچک‌تر در روز بخورید. غذاهای پرکالری مانند کره بادام زمینی روی کراکر، روغن زیتون در سوپ یا آووکادو در اسموتی را امتحان کنید. میان وعده‌های مایع مانند اسموتی نیز می‌توانند مفید باشند.
وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر بخورید، غذاهای نرم و کم فیبر را انتخاب کنید، پروتئین کافی مصرف کنید، از مصرف مایعات همراه با غذا خودداری کنید، از غذاهای محرک پرهیز کنید، به آرامی غذا بخورید و خوب بجوید، از مصرف مکمل‌های غذایی بدون مشورت با پزشک خودداری کنید، به علائم بدن خود گوش دهید و به تدریج به رژیم غذایی عادی خود بازگردید.
